اطلاع رسانی سلامت اداری
پیشگیری، نظارت و مقابله
سلامت اداری: کلیه اقدامات سازمانی و سیستمی جهت پیشگیری از بروز فساد اداری که دارای ابعاد مشخصی است، مانند ارتقاء شفافیت و پاسخگویی، نظارت و کنترل اثر بخش، رفع گلوگاه های فساد خیز، آموزش و اطلاع رسانی
فساد اداری: طبق تعریف قانون ارتقاء سلامت اداری و مبارزه با فساد، فساد عبارت است از هرگونه فعل یا ترک فعلی است که توسط هر شخص حقیقی یا حقوقی به صورت فردی، جمعی یا سازمانی که عمداً و با هدف کسب هرگونه منفعت یا امتیاز مستقیم یا غیرمستقیم برای خود یا دیگری، با نقض قوانین و مقررات کشوری انجام پذیرد یا ضرر و زیانی را به اموال، منافع، منابع یا سلامت و امنیت عمومی و یا جمعی از مردم وارد نماید نظیر رشاء، ارتشاء، اختلاس، تبانی، سوءاستفاده از مقام یا موقعیت اداری، سیاسی، امکانات یا اطلاعات، دریافت و پرداخت های غیرقانونی از منابع عمومی و انحراف از این منابع به سمت تخصیص های غیرقانونی، جعل، تخریب یا اختفاء اسناد و سوابق اداری و مالی
نقطه آسیب پذیر: منظور از نقطه آسیب پذیر، مراحلی از فرایندهای دستگاه های اجرایی است که مفاسد موضوع ماده(۱) قانون ارتقاء سلامت اداری و مبارزه با فساد، احتمال وقوع در آنها دارند مانند مرحله بازدید و ارائه گزارش در فرایند صدور مجوز ها، مرحله تایید نهایی در فرایند نظارت بر اجرای پروژه ها و ..
گلوگاه فسادخیز: منظور مراحلی از فرآیندهای دستگاه اجرایی که موارد وقوع مفاسد اداری بطور مستمر در آنجا اتفاق می افتد.
فرایند سلامت اداری: مجموعه‌ای از فعالیت های مرتبط به هم یا متعامل، است که محصول و یا خدماتی را برای ارباب رجوع و یا دولت فراهم می کند، به عنوان مثال، فرایند تدوین گزارش های بازدید، فرایند معرفی و اولویت بندی برای اخذ تسهیلات، فرایند استخدام و انتصاب مدیران و .../ ارزیابی این شاخص بر اساس اقدامات صورت گرفته در سطح استانی در جهت پیش گیری از بروز فساد انجام می گردد.
رویکردها
شناسایی گلوگاه های فسادپذیر نخستین گام در جلوگیری از ایجاد زمینه فساد اداری است و طبق مطالعات، به همراه قویترین ساز و کار گزارش دهی فساد ، نقش مهمی را در بسیاری از کشورهای پیشگام در حوزه ی مبارزه با فساد اداری ایفا می کند و درصد بالایی از مفاسد اداری از این طریق شناسایی می شوند.
بر اساس شیوه نامه های بالادستی در دستگاه های اجرائی رفع گلوگاه های فساد در سطح دستگاه و فرهنگ سازی، آگاه سازی و اطلاع رسانی به مراجعین در جهت جلوگیری از وقوع فساد دو رکن مهم در برخورد با مفاسد اداری هستند. و مجموعه ای قوانین و اسناد بالادستی (مانند بند ۲۴ سیاست‌های کلی نظام اداری ابلاغی از سوی مقام معظم رهبری، مواد ۹۱، ۹۲ و ۹۳ قانون مدیریت خدمات کشوری، دستورالعمل اجرایی مواد ۹۱ و ۹۲ قانون مدیریت خدمات کشوری(بخشنامه شماره ۱۷۳۷۰۶ تاریخ ۲۷/۱۲/۱۳۹۳ سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور، قانون ارتقای سلامت نظام اداری و مقابله با فساد، آیین‌نامه اجرایی ماده ۲۶ قانون ارتقای سلامت نظام اداری و مقابله با فساد (تصویب‌نامه شماره ۴۵۱۴۶/ت۵۰۰۸۰هـ تاریخ ۲۴/۴/۱۳۹۳ هیأت وزیران)، برنامه ارتقاء سلامت نظام اداری و مقابله با فساد (مصوبه شماره ۳۷۹۹۵/ت ۲۸۶۱۷هـ تاریخ ۲۵/۱۲/۱۳۸۲ هیئت وزیران)، آیین‌نامه پیشگیری و مبارزه با رشوه در دستگاه های اجرایی (مصوبه شماره ۷۳۳۷۷/ت ۳۰۳۷۴ه تاریخ ۲۲/۱۲/۱۳۸۳ هیئت وزیران)، تصویب‌نامه شماره ۷۷۶۸۳/۴۴۷۷۰ تاریخ ۸/۴/۱۳۸۹ هیات وزیران، آیین نامه پیشگیری و مقابله نظام‌مند و پایدار با مفاسد اقتصادی در قوه مجریه (مصوبه شماره ۱۹۲۰۸۷/ت۵۰۳۲۸هـ مورخ ۲۸/۱۲/۱۳۹۲ هیات وزیران)، نامه شماره ۴۳۴۹/۹۳/۲۰۰ مورخ ۳/۴/۱۳۹۳ معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رئیس جمهور، بخشنامه شماره ۵۲۷۲/۹۳/۲۰۰ تاریخ ۱۷/۴/۹۳ و بخشنامه شماره ۱۳۴۷۲/۹۳/۲۰۰ تاریخ ۷/۱۰/۱۳۹۳ موضوع ساماندهی کمیته‌های تخصصی مرتبط با مسایل مدیریتی و اداری، تصویب نامه شورای عالی اداری شماره ۹۵۴۹۳۰ مورخ ۲۲/۱۰/۱۳۹۵ در خصوص کارگروه ارتقای سلامت نظام اداری) به منظور پشتیبانی از این مقوله پیش بینی شده است.
آنچه که در کشور ما به نام مبارزه با مفساد ادارای در سازمان های مختلف انجام می شود، از رویکرد مشابه ۳ مرحله ای پیشگیری، نظارت و مقابله پیروی می کند و اعمال آن از طریق نظارت های درون سازمانی و یا سازمان های حاکمیتی و مردم و کارکنان میسر است.
مردم و نیز همکاران می توانند با نیت خیر و بدون هرگونه غرض ورزی در صورت مشاهده موارد فساد اداری آن را گزارش نمایند.
روش های پیشنهادی پیشگیری از فساد و تخلفات اداری و مالی:
۱- تقویت بنیان های مذهبی و اعتقادی کارکنان
۲- ایجاد نظام شایسته سالاری در سازمان
۳- برخورد عقلایی با کارکنان بر اساس اصول علمی، انسانی و اسلامی
۴- دقت و توجه در پرداخت ها و پاداش ها
۵- بکارگیری دقیق و موثر سیستم تشویق و تنبیه
۶- ایجاد سیستم خود کنترلی در افراد از طریق تقویت وجدان حرفه ای
۷- برگزاری دوره های آموزشی لازم در جهت ارتقاء سطح دانش، بینش و توانش افراد
۸- مشارکت کارکنان در طرح ها، برنامه ها و تصمیم گیری های سازمانی
۹- چرخش شغلی افراد در پست ها و موقعیت های مختلف کاری
۱۰- ایجاد فضای اعتماد و اطمینان، تفاهم و همدلی و روابط انسانی مطلوب و سازنده در میان کارکنان
۱۱- شناسایی نقاط قوت و ضعف کارکنان در ابعاد شخصیتی، وظیفه ای و دانشی
۱۲- تلاش در جهت ایجاد و بسط عدالت اداری و رفع تبعیض ها
۱۳- تقویت روحیه قانون گرایی
۱۴ – خصوصی سازی و کوچک نمودن حجم دولت
۱۵ – بکارگیری تجربه موفق سایر کشورها
نحوه پایش سلامت اداری دستگاه ها
این مهم از طریق انجام گام های اساسی زیر قابل انجام است:
۱- تشکیل کمیته سلامت اداری
۲- برگزاری جلسات متعدد برای شناسایی گلوگاه های فساد خیز
۳- اطلاع رسانی به کارکنان
۴- انجام بازرسی های با برنامه و بی برنامه از کلیه واحد های اداری، خصوصاً گلوگاه های فسادخیز
برنامه های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در پیشگیری، نظارت و مقابله با فساد:
١. بازنگری در قوانین و مقررات و فرآیند های نظارتی به روز رسانی قوانین ومقررات براساس شرایط وبرنامه های توسعه سازمانی و ابلاغ ونظارت برآن
٢. تشکیل تیم مستقل برای مبارزه با فساد . تشکیل تیم در ستاد، سازمان ها و استان ها در جهت شناسایی ، و تدابیر لازم برای پیشگیری و مقابله با فساد
٣. توسعه مشارکت های مردمی در حرکت مبارزه با فساد . نصب بنر های مختلف خصوصا در مراکز دارای مجوز در راستای اهداف سازمانی ، ممنوعیت اخذ وجه خارج از تعرفه، اطلاع رسانی از گردش کار هر خدمت ، درج قوانین ومقررات در پایگاه اطلاع رسانی
4. تقویت و اجرای منظم و گام به گام سیاست های مبارزه با فساد
ایجاد نظام بررسی و هماهنگی با نظام نظارتی چند وجهی
ارزیابی و نظارت ( آگاه سازی مقامات عمومی و متقاضیان خدمات مدنی از مقوله فساد )
آموزش و ترویج مبارزه با فساد برای کارکنان از کلیه مسئولین و مراجعین
خواهشمند است در صورت مشاهده هرگونه تخلف و گلوگاه فساد به روش های زیر به اطلاع مدیران مراکز رسانده شود. به صورت حضوری
سامانه ارتباطات ونظارت مردمی
ازطریق تلفن های اعلام شده دفتر مدیریت عملکرد و بازرسی
* دستورالعمل صیانت از حقوق شهروندی
